الکتروموتور و سیم پیچ های آن را پس از مقالاتی در باب معرفی و بررسی موتورهای الکتریکی ، انواع الکتروموتورها ، ژنراتورها ، اجزای ژنراتور ، تفاوت ژنراتور و موتور و مباحث پایه ای دیگر در این راستا مورد بررسی قرار میدهیم.
در ابتدا به بررسی نقش سیم پیچ در الکتروموتور میپردازیم:
الکتروموتور و سیم پیچ های آن به چند صورت هستند؟
جنس سیم پیچ ها ممکن است از آلومینیوم تا مس متغیر باشد، این سیم پیچ ها اغلب به دو صورت کلی هستند، نواری یا طبقه طبقه (دیسکی) ، حالتهای نواری یا طبقه طبقه که به آن دیسکی نیز گفته میشود قابل تغمیر نیز هستند.
سطح مقطع این سیم ها نسبت به توان موتور و نوع کاربرد آن متفاوت است ، در الکتروموتور و سیم پیچ های کوچک با قدرت های پایین تا متوسط از سیم های گرد و کوچک تر استفاده میشود حال آنکه در الکتروموتور و سیم پیچ با توان بالاتر و قدرت مند تر از شمشهای مس با سطح مقطع مربعی و یا نواری بیشتر استفاده میشود.
متخصصین چه پیشنهادی برای الکتروموتور و سیم پیچ ها دارند؟
در هر ترانس قدرت سیم پیچ ثانویه سیم پیچ فشار ضعیف و سیم پیچ اولیه ، فشار قوی شناخته می شود.
مرسوم است در ترانس های قدرت ( الکتروموتور و سیم پیچ ) ابتدا سیم پیچ ثانویه پیچیده شود و سپس سیم پیچ اولیه. این رویکرد سبب میشود که در صورت اتصالی ، سیم پیچ اولیه (فشار قوی) از هسته و اتصال به بنده دور بماند و همچنین از بالا رفتن شدت میدان میان سیم پیچ اولیه و هسته جلوگیری شود.
الکتروموتور و سیم پیچ ها – انواع اتصال سیم پیچ ها – ستاره – مثلث
دو نوع اتصال ستاره یا مثلث برای راه‌اندازی این‌گونه موتورها وجود دارد. در اتصال ستاره موتور به طور سبک راه‌اندازی میشود.
ستاره-مثلث-سه-فاز
در واقع این اتصال مفیدترین راه برای راه‌اندازی موتورهای سه‌فاز با توان بالاست؛ چون در این اتصال موتور جریان کمتری از شبکه دریافت می‌کند و به هر کلاف داخلی موتور۲۲۰ ولت برق وارد میشود، اما مشکل اتصال ستاره این است که تنها می‌توان آن را برای راه‌اندازی موتور به کار برد؛ زیرا از این موتورها برای کارهای سنگین استفاده می‌کنند و با این اتصال موتور زیربار قفل می‌کند، پس باید با اتصال مثلث کار کنند.
در اتصال مثلث به هر کلاف موتور۳۸۰ ولت برق وارد میشود. مسلما این اتصال برای راه‌اندازی موتورهای سه‌فاز مناسب نیست؛ زیرا در حین راه‌اندازی جریان زیادی از شبکه می‌کشد که این امر سبب صدمه‌زدن به خود موتور و کلاف‌های داخل و همچنین موجب افت فشار شدید در شبکه میشود که به دیگر مصرف‌کننده‌های مجاور نیز آسیب جدی وارد می‌کند.
الکتروموتور و سیم پیچ ها – چگونگی اتصال سیم پیچ ها
نسبت به شرایط تحت بار بودن ترانس های سه فاز اتصالات سیم پیچ ها مشخص میشود.
این اتصالات مبتنی بر ساختارهای زیر است:
- اتصال مثلث – مثلث (D-d)
- اتصال ستاره – ستاره (Y-y)
- اتصال ستاره – مثلث (Y-d)
- ستاره – زیكزاك (Y-z)
- اتصال مثلث – ستاره (D-y)
الکتروموتور و سیم پیچ ها – موارد احتیاط در آرایش اتصال سیم پیچ ها
اتصالات بالا ، مورد اتصال ستاره-ستاره را نمیتوان در سیستم توزیع بکار برد ، زیرا در این آرایش اگر ترانس بصورت نا متقارن تحت بار قرار گیرد خواهد سوخت.
علت این امر این است كه ، هنگامی كه از یك فاز به یك ترانس ستاره – ستاره جریان بیشتری كشیده شود در هسته شار بیشتری تولید می شود و هسته فوراً اشباع می شود و باعث گرم كردن بیش از حد می شود. از سوی دیگر هم برگشت این جریان از دو بازوی دیگر این ترانس می باشد و بر بازوهای دیگر هم تأثیر می گذارد . در چنین مواردی سع می شود در اولیه از اتصال مثلث استفاده شود . و در مواردی كه استفاده از اتصال مثلث غیر ممكن باشد از اتصال زیكزاك در ثانویه ی آن ترانس استفاده می شود تا بر روی دو بازوی ترانس در صورت نامتقارن بودن توزیع شود .